Balıkların elektrik üretebilmesi sizce de muazzam bir yetenek değil mi? Üstelik bu becerilerini, çeşitli amaçlar için kullanmaları da oldukça büyüleyici. Peki balıklar elektrik üretmeye nasıl başarır?
Elektrik ürettiği bilinen en yaygın türlerden biri yılan balıklarıdır. Ancak bu yeteneğe sahip olan tek balık yalnızca yılan balığı değildir.
Gelin, balıkların nasıl elektrik üretebildiklerine ve bu elektrikten nasıl faydalandıklarına göz atalım.
Balıkların sahip olduğu elektrik sinyalleri, ışığın kısıtlı olduğu su altında onların; yön bulmasına, iletişim kurmasına ve avlarını bulmasına yardımcı olur.
Yaklaşık 350 balık türü, elektrik sinyalleri üreten ve algılayan özel bir anatomik yapıya sahiptir. Bu balıklar, ürettikleri elektrik miktarına göre ikiye ayrılır.
Bilim insanları ilk grubu, düşük elektrikli balıklar olarak sınıflandırır. Onlar, kuyruklarının yakınındaki elektrik organlarıyla bir volta kadar elektrik üretirler. Peki bu elektrik üretimi nasıl gerçekleşir?
Balığın beyni, sinir sistemi aracılığıyla elektrosit isimli hücreden oluşan elektrik organına bir sinyal gönderir.
Bu elektrositler normal şartlarda dışarıda pozitif, içeride negatif bir yük oluşturmak için dışarıya sodyum ve potasyum iyonları pompalar.
Ancak sinir sinyali elektrosite ulaştığında iyon kapıları açılır ve pozitif yüklü olanlar hızla içeri girer. Böylelikle elektrositin dış yüzü negatif, iç kısmı ise pozitif yükle yüklenir.
Ayrıca bu balıkların güçlerinin sırrı, sinir sinyallerinin her hücreye aynı anda ulaşacak şekilde koordine edilmesinden ileri gelir. Bu da elektrosit yığınlarını seri bağlanmış piller gibi çalıştırır.
Her birindeki minik yükler birbirine eklenerek birkaç metrelik bir elektrik alanı oluşturur.
Balıkların derilerinin altında bulunan elektrik algılayıcı hücreler, onların bu elektrik alanındaki çevre ve diğer balıklardan kaynaklı değişimleri hissetmelerine katkı sağlar.
Örneğin fil balığı, çene organı ismi verilen ve elektrik algılayıcıların arasında yerleştirilen uzun bir çeneye sahiptir. Bu onun diğer balıkların sinyallerini algılamasını, uzaklığını ölçmesini, yakınındaki objelerin şekil ve boyutunu tespit etmesine olanak sağlar.
Ancak fil balıkları ve diğer düşük elektrikli balıklar, avlarına saldırmak için yeterli elektrik üretemezler. Bu yetenek, yalnızca bir avuç kadar türden oluşan yüksek elektrikli balıklara özgüdür.
Ayrıca en fazla elektrik üretebilen balık, yılan balığı olarak bilinen elektrikli bıçak balığıdır. Onun elektrik organı neredeyse iki metrelik vücudu boyunca uzanır. O da tıpkı diğer balıklar gibi sinyallerini yön bulma ve iletişim kurma için kullanır.
