Yaşayan sayısız canlı arasında belki de en dikkat çekici olanlardan bir tanesi gergedan böceğidir. Çünkü küçük bir böcek olmasına rağmen tonlarca ağırlıktaki bir gergedanın neredeyse aynısıdır. Gelin gergedan böceğine biraz daha yakından bakalım ve hakkındaki sıra dışı gerçeklerden bazılarını görelim.
Aslında sıradan bir günde bile etrafımızda sayısız canlı görüyoruz ve biraz dikkatli baktığımızda hayran kalınası özelliklerini fark ediyoruz. Ancak bazıları var ki çok ama çok garipler, işte gergedan böceği de bunlardan bir tanesi. Günlük yaşamda pek karşımıza çıkmayan gergedan böceğini ilginç yapan şey, tonlarca ağırlıktaki bir gergedanın minyatürü gibi görünmesi.
Binlerce farklı türü ile neredeyse dünyanın her yerinde yaşayabilen gergedan böceği, yalnızca adını aldığı dev kara hayvanına benzemiyor aynı zamanda güç açısından da ona benzer özellikler taşıyor. Tabii her alt türünün yaşadığı bölgeye göre değişen kendine has özellikleri olduğunu da atlamayalım. En iyisi gelin gergedan böceğinin sıra dışı özelliklerine biraz daha yakından bakalım.
Gergedan böceği hakkında bilgiler:
- Binlerce farklı gergedan böceği türü var.
- Gergedan böceği Türkiye dahil her yerde yaşayabilir.
- Uçabilen bu canlılar korkutucu derecede büyük olabilirler.
- Gergedan böceği güçlü, hem de çok güçlü.
- Boynuzun tek görevi kavga etmek değil.
- Gergedan böceği tehlikeli mi diye çok da korkmanıza gerek yok.
- Evcil hayvan olarak besleyenler var.
- Ömrü oldukça kısadır.
- Bir gergedan böceğini tıslarken duyarsanız biraz uzaklaşın.
Binlerce farklı gergedan böceği türü var:
Dynastinae ailesine ait bir böcek olan gergedan böceği, 225 temel cins başlığı altında 1500’den fazla farklı türe sahip bir canlıdır. Atlas böceği, herkül böceği, fil böceği, Avrupa gergedan böceği, doğu herkül böceği, Japon gergedan böceği, öküz böceği, tavşan böceği, bok böceği gibi sayısız tür aslında bir tür gergedan böceğidir.
Gergedan böceği Türkiye dahil her yerde yaşayabilir:
Pek çok böcek türü gibi gergedan böceği de ılıman ve nemli iklim sever. Akdeniz bölgesinde, Pakistan çevresinde, yakın doğu bölgesinde, Kuzey Afrika’da ve ülkemizde de yaşayan farklı türleri vardır. İlginç bir şekilde Kuzey Avrupa’nın farklı bölgelerinde de görülmüştür ama Antartika’da tek bir tane bile yoktur. Genel olarak ormanlık alanlar içerisindeki çürüyen kütüklerde ve yaprak aralarında yaşarlar.
Uçabilen bu canlılar korkutucu derecede büyük olabilirler:
Gergedan böceklerinin türlerine göre renkleri değişse de parlak bir dış iskelete sahiplerdir, gizli kanatları vardır ve erkeklerin boynuzu bulunur. Yani evet, gergedan böcekleri uçabilir. Boyutları türden türe değişiklik gösterse de bugüne kadar kaydedilmiş en ağır gergedan böceği 200 gram ağırlığıyla bir actaeon böceğidir. Bugüne kadar kaydedilmiş en uzun gergedan böceği ise 17 cm boyu ile bir herkül böceğidir. Bu kadar yüksek bir uzunluğa sahip olmasının nedeni boynuzudur.
Gergedan böceği güçlü, hem de çok güçlü:
Guinness Rekorlar Kitabı’na geçen bir kayda göre gergedan böcekleri, ağırlıklarının 850 katını taşıyabiliyorlarmış deniyor ama bilimsel olarak kanıtlanmış bir durum değil. California Üniversitesi’nde görevli fizyolog Rodger Kram, bu gücü test etmek için bir deney yaptı. Bir gergedan böceğine kendisinin 100 katı ağırlık yükledi ama zor hareket ettiği görüldü. 40 katı ağırlıkta on dakika yürüyüp yorulduğu görüldü. Kendisinin 30 katı ağırlıkta ise yarım saat yorulmadan yürüdü. Karşılaştırmak gerekirse bu durum 100 kiloluk bir insanın birkaç tonluk bir otomobili sırtlayıp yürümesine benziyor.
Boynuzun tek görevi kavga etmek değil:
Elbette doğadaki tüm canlılar gibi gergedan böceğinin boynuzunun birincil amacı da kavgalar sırasında bunu bir silah olarak kullanmaktır. Özellikle çiftleşme döneminde erkekler bir dişi için kavga ederken bu boynuzları tüm güçleriyle kullanırlar. Fakat boynuzun tek görevi silah olmak değil. Bu boynuz aynı zamanda yaprakları kazmak, yiyecek aramak ve bir ağacın öz suyunu çıkarıp içmek için de kullanılıyor. Yani o boynuz çok amaçlı bir çakı gibi.
Gergedan böceği tehlikeli mi diye çok da korkmanıza gerek yok:
Gergedan böceği herhangi bir şekilde insanı ısırmaz ya da boynuzu ile saldırmaz, zaten zehirli bir böcek de değildir. Ancak bazen çiftçilerin korkulu rüyası olabilirler. Hindistan cevizi gergedan böceği olarak bilinen oryctes rhinoceros isimli bir tür, sürüler halinde hindistan cevizi ağaçlarına, şeker kamışlarına, papaya ağaçlara, ananas bahçelerine ve hurma ağaçlarına dadanıp tüm mahsulü kurutabilir. Ancak genel olarak çürüyen ağaç, larva ve köklerle beslenirler. Zaten çoğu zaman sürü halinde de değillerdir.
Evcil hayvan olarak besleyenler var:
Evet kulağa biraz ilginç geliyor ama gergedan böceği, özellikle yaygın olarak bulunduğu bölgelerde, oldukça sevilen bir evcil hayvandır. Temizdir, ses çıkarmaz, beslenmesi kolaydır ve neredeyse hiçbir bakım gerekmez. Üstelik zararlı bir böcek olmadığı için elinize alıp sevmeniz bile mümkün.
Ufak bir detaydan daha bahsedelim, gergedan böceği dövüşü yapılıyor. Tayland ve çevresinde erkek gergedan böceklerinin yakınına bir dişi bırakılıyor ve iki erkeğin dövüşü izleniyor. Biri ya yorulup bırakıyor ya da birinin boynuzu kırılıyor. Üzerine bahis oynanan bu dövüşlerde baya para döndüğü söylenir.
Ömrü oldukça kısadır:
Türüne ve yaşadığı şartlara göre değişiklik gösterse de bir gergedan böceğinin maksimum yaşayacağı ömür 3 yıldır. Dişi gergedan böceği 50 yumurta bırakır, bu yumurtalar önce larvaya, sonra pupaya ve son olarak da yetişkin bir böceğe dönüşür. İlginç olan ise ortalama 2 yıl süren gergedan böceği ömrünün büyük bir bölümünün larva olarak geçmesidir. Yani bir gergedan böceği yetişkin olarak yalnızca 6 ay kadar bir süre hayatta kalır. Çoğu da çiftleşip üredikten kısa bir süre sonra ölür.
Bir gergedan böceğini tıslarken duyarsanız biraz uzaklaşın:
Gergedan böcekleri genel olarak sessiz ve sakin canlılardır ancak sonuçta bir hayvan ve olur olmadık şeylere sinirlenebilir. Sinirlendiği zaman kanatlarını karnına sürter ve tıslama benzeri bir ses ile savaş çığlığı atar. Bu genel olarak başka bir erkek gergedan böceğine atılan bir savaş çığlığıdır, insana bir şey yapmaz. Fakat gergedan böceğinin ayaklarında küçük pençeler vardır ve yanlışlıkla da olsa üstünüze konarsa o istemediği takdirde kolay kolay kaldıramazsınız. Böyle bir durumda hafifçe dürterek hareket ettirmeyi deneyin.
Yaşayan en sıra dışı canlılardan bir tanesi olan gergedan böceği hakkında bazılarını ilk kez duyduğunuz ilginç bilgilerden bahsettik. Böylesine küçük bir canlının bu kadar sıra dışı özelliklere donatılmış olması gerçekten hayret verici.
