Elon Musk’ın meşhur uzaycılık şirketi SpaceX’in en büyük atılımlarından Starlink, yakın zamanda küresel erişime açıldı. Starlink, Türkiye’ye ne zaman gelecek? Fiyatı ve hızı ne kadar olacak? Tüm bu sistem nasıl çalışıyor?
Dünyanın dört bir yanına hızlı internet erişimi sağlaması amacıyla geliştirilen Starlink, dünya çapında 54’ten fazla ülkede 1 milyondan fazla aktif kullanıcıya sahip.
Ukrayna savaşının seyrini değiştirmesi ve Elon Musk’ın 6 Şubat depremlerinden sonra arama kurtarma çalışmalarına destek için Türkiye’ye özel erişim vermeyi teklif etmesi üzerine son zamanlarda gündemde yer edinen Starlink, Türkiye’ye ne zaman gelecek?
Öncelikle şunu açığa kavuşturalım: Starlink projesi nedir?
Starlink, yörüngedeki binlerce uydu aracılığıyla gezegenimizin dört bir yanına düzenli ve hızlı internet sağlayabilecek bir internet hizmeti.
Proje, aynı zamanda denizlerin ve okyanusların altından geçen fiber kablolara kıyasla sabote edilemeyecek ve tehlikesiz internet akışı sağlamayı amaçlıyor.
Yeryüzünden 550 kilometre yükseklikte yakın yörüngeye oturtulan uydular, savaş gibi sebeplerle vurulmadıkları sürece bu hedefe ulaşılacak gibi görünüyor.
Proje kapsamında yörüngeye şimdiye kadar 3580’ten fazla uydu gönderildi. Hedeflenen uydu sayısı 12 bin olmakla birlikte SpaceX’in zamanla bu sayıyı 42 bine kadar çıkarmaya karar verebileceği iddia ediliyor.
Starlink Türkiye’ye ne zaman gelecek, fiyatı ne kadar olacak?
Yıllar önce 2022 yılında ülkemize geleceği tahmin edilen fakat gelmeyen Starlink’in, 2024’te tam kapasitesiyle Türkiye’ye gelmesi bekleniyor.
Hizmetin küresel servisi, hizmet verilen ülkelerde sınırsız veri ve 50-500 Mbps internet hızı dahilinde aylık 200 Dolar tutuyor. Fiyatta değişikliğe gidilmediği sürece hizmet, Türkiye’de mevcut kurla aylık yaklaşık 3800 Türk Lirası tutabilir.
Buna ek olarak 499 Dolarlık alet kiti ücretinin mevcut kurla ortalama 9500 Türk Lirası tutması da ihtimaller dahilinde.
Projenin artıları olduğu kadar eksileri de var. Bu kadar övülen Starlink’in sağladığı internet bağlantı hızı ne kadar?
Hızlı internet sağlama iddiasına rağmen Starlink, kendisinden iki kat daha hızlı bir seçenek olan fiber internet ile yarışamayacak durumda. Fiber internet 1000 Mbps’ye kadar hız sağlarken Starlink, şimdilik en fazla 500 Mbps’ye çıkabiliyor.
Piyasamıza giriş yapması durumunda Starlink, fiyat değişikliğine gidilmezse aylık 200 Dolarlık ücretiyle piyasayı pek etkilemeyebilir.
Proje her ne kadar tüm gezegeni kapsasa da hizmetin tam kapasitesi, sadece devletlerin talep ve izinleri üzerine sağlanabiliyor ve Starlink, henüz Türkiye’de tam kapasite hizmet iznine sahip değil.
Madem kablolara ihtiyaç yok, Starlink nasıl çalışıyor?
şma mantığı sadece uydulardan ve uydu fırlatmaktan ibaret değil. Uyduların işlevsel olabilmeleri için yeryüzünde sinyalleri yakalayacak alıcı-vericilerin bulunması gerekli. Bunun için genellikle baz istasyonlarını ve Wi-Fi benzeri teknolojileri kullanıyoruz.
Fakat Starlink, ilginç bir şekilde baz istasyonlarına ve Wi-Fi gibi teknolojilere ihtiyaç duymuyor. Tüm sistem, 499 Dolarlık alet kitlerinde kolaylıkla taşınabilen ve kurulabilen çanaklar sayesinde çalışıyor.
Bu çanak, küçük olması sayesinde baz istasyonlarına kıyasla hem daha az yer kaplıyor hem de seri üretimi ve taşınması kolaylaşıyor.
Satın aldığınızda size bu alet kiti gönderiliyor ve içindeki terminal sayesinde internete bağlanabiliyorsunuz.
Nihayet Türkiye’ye geldi ve devlet yeşil ışık yaktı diyelim. Starlink’i nereden satın alabiliriz?
Starlink Türkiye’ye geldiğinde SpaceX, alet kitlerini büyük ihtimalle kendi sitesinden veya uzantılarından satışa sunacak.
Başka bir deyişle piyasaya girdiğinde sipariş edilebilecek ve adrese teslim edilebilecek. Nitekim şu anda yurt dışında sipariş ederek alet kitini teslim almak mümkün.
Şimdi gelelim projenin sebep olduğu uluslararası hukuki tartışmalara.
Starlink, aşağıdaki sebeplerden dolayı uluslararası mecrada tartışma konusu olmaya devam ediyor:
- Bazı ülkeler, kendi ülkeleri üzerinde yabancı uyruklu bir şirketin istediği gibi uydu uçurabilmesini istemiyor. Çünkü Starlink, dünyanın herhangi bir yerine izinsiz internet sağlayabilir.
- Çin Halk Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu gibi bazı ülkeler, ABD menşeli bir özel şirketin topraklarını daha yakından gözlemleyebilecek olmasından rahatsız. Başka bir deyişle, casusluk için kullanılmalarından endişe ediyorlar.
- Gökbilimciler, uzaya çok fazla uydu gönderilmesinin uzay kirliliği ve uyduların çarpışıp enkazlar oluşturabilmeleri ihtimallerine değiniyor.
Bahsettiğimiz endişelerden en ses getireni, uydular yüzünden yaşanabilecek olası uzay kazaları.
Projenin yörüngeye 12 bin veya 42 bin uydu gönderilmesiyle tamamlanacağı göz önüne alınırsa, üzerimizdeki gökyüzünü bu uyduların kaplama ihtimali çok yüksek.
Bu uydulardan birinin veya birkaçının kontrolden çıkmaları veya kaza yapmaları, diğer uydulara çarpmalarını ve domino taşı etkisi yaratmaları ihtimalini de barındırıyor. Uzaydaki uydu sayısı arttıkça zincirleme uydu kazalarının yaşanması ve enkazlarının üzerimize yağması ihtimali de artıyor.
Elon Musk’ın diğer şirketi Tesla’nın ürettiği elektrikli araçların sık sık arızalanmaları ve alev almaları göz önüne alınırsa, aynısının Starlink projesiyle yaşanması ihtimali sürekli dile getirilen bir konu.