Uçaklarda bulunan ve uçuşu çok kolay hâle getiren otopilot sistemlerine helikopterler de sahip mi? Sahipse nasıl işliyor?
Ticari hava yollarının hepsinde, pilotların devamlı olarak manuel kontrolüne gerek kalmadan güvenli bir şekilde uçmayı sağlayan otopilot sistemleri bulunuyor.
Hatta bu sistemlerin kökeni epey eskiye, 1912 yılına kadar uzanıyor. Peki helikopterlerde de uçaklar gibi otopilot var mı dersiniz?
Helikopterlerde otopilot bulunuyor mu?
Evet; modern helikopterler, taşıtın otomatik olarak havada kalmasını sağlayan otopilot sistemlerine sahip ancak helikopterleri uçaklarla karşılaştırdığımızda doğası gereği daha az stabil. Bu da otopilot sisteminin uçuşu tamamen kontrol etme yeteneğini kısıtlıyor.
Yani uçaklara göre biraz daha fazla kontrol gerekiyor. Bu noktada da helikopterlerdeki ihtiyaca yönelik farklı otopilot sistemleri ortaya çıkıyor.
Helikopterlerde, dijital uçuş yönlendirme sistemleri ve dijital uçuş kontrol sistemleri olmak üzere farklı otopilot sistemleri var.
Bu sistemler, uçuşun bir ya da iki unsurunu kontrol edebiliyor veya tamamen müdahalesiz uçuş sağlayabiliyor. Yükseklik, yön ve hız hakkında bilgi alan bir “uçuş yöneticisi” bulunuyor. Böylece helikopterin gitmesi gereken yere yönlendirecek komutlar hesaplanıyor.
Temel otopilotlar, helikopterin sabit kalmasına yardımcı olsa da onu tam olarak uçuramıyor ancak eğimi ve yuvarlanmayı sabit tutabiliyorlar. “Sapma sönümleyici (yaw damper)” ise sallanma gibi durumların önüne geçiyor.
Hatta bazı otopilotlarda, yukarı veya aşağı itildiğinde helikopteri anında dengeleyen bir “irtifa tutma” özelliği de bulunuyor. Eğer sert bir rüzgâr gelirse sistem rotasına geri dönmek için düzeltme yapıyor.
Kısacası evet, helikopterler de uçaklar gibi otopilota sahip ancak uçaklardaki kadar rahat bir şekilde kullanılamıyor ve farklı özellikleri bulunabiliyor.